درحالیکه با وجود گذشت یک ماه از قطع و اختلال عمدی در دسترسی به اینترنت، دستگاههای امنیتی جمهوری اسلامی در سرکوب خیزش سراسری مردم ناکام ماندهاند، برخی منابع گزارش دادند که از چند روز پیش، فیلترینگ روسی و چینی بهطور همزمان در ایران به اجرا در آمده است. در همین حال، خانه آزادی در گزارش سالانه خود، ایران را در کنار چین و میانمار بهعنوان کشورهایی قرار داد که بیشترین محدودیت را در دسترسی به اینترنت اعمال میکنند.
روزنامه آفتاب یزد در گزارشی از آغاز فیلترینگ روسی و چینی در ایران خبر داد و نوشت: «چند روزی است که تقریبا هیچ ویپیانی کار نمیکند؛ در واقع آیپیها را شناسایی و سپس آن را مسدود کردهاند؛ برای این کار هم از الگوریتم و فیلترینگ روسیه و چین دارند استفاده میکنند.»
این گزارش افزود که چین با توجه به محدودیتهایی که در رسانههای اجتماعی ایجاد کرده، مدعی است که تعداد زیادی از جمعیت کشورشان از رسانه اجتماعی ویچت استفاده میکنند، درصورتیکه کاربرانش بهدلیل دسترسینداشتن به رسانههای مجازی بینالمللی، مجبور به استفاده از ویچت شدهاند.
روزنامه آفتاب یزد در ادامه با اشاره به اینکه تصور مقامهای تصمیمگیر جمهوری اسلامی درباره این موضوع که «شبکه ملی اطلاعات مشغول کار است و اپلیکیشنهای ایرانی بدون اختلال کار میکنند، تصور غلطی است»، مینویسد، محدودیتهای سختگیرانهای که دولت رئیسی در حوزه اینترنت ایجاد کرده است، جز انتقادها و عصبانیت مردم چیز دیگری درپی نخواهد داشت.
همزمان جمعی از روزنامهنگاران و فعالان رسانهای در حوزه علم و فناوری، با انتشار نامهای سرگشاده، تاکید کردند که سیاستهای محدودسازی جریان آزاد اطلاعات هرگز کارآمد نبوده است و ایستادن دربرابر سیل سهمگین فناوری و تغییرات فرهنگی و اجتماعی و اجرای تصمیمات رسوایی مانند طرح موسوم به صیانت، نتیجهای جز شکست و انداختن کشور به مسیر سنگلاخ تغابن نخواهد داشت.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در این نامه که به امضای ۹۶ روزنامهنگار و فعال رسانهای علم و فناوری ایران رسیده، آمده است: «ایران ما روزهای تلخ و دشواری را میگذراند. با بحرانی که درپی درگذشت مظلومانه مهسا امینی ایجاد شده، از سویی شاهد برخوردهای ناروا با مردمی هستیم که اعتراض خود را بیان میکنند و از سوی دیگر، بازداشتهای گسترده فعالان فضای مجازی و محدودسازی اینترنت، حیات اجتماعی و اقتصادی و امنیت مردم را تهدید میکند.»
روزنامهنگاران علم و فناوری در نامه خود افزودند که با درک اهمیت دسترسی به اینترنت بهعنوان حق اساسی مردم، همواره در مسیر تسهیل توسعه اینترنت و فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی گام برداشتهاند و اکنون نیز بر این خواسته و حق اساسی پافشاری میکنند.
آنها همچنین با اشاره به بازداشت گسترده روزنامهنگاران و چهرههای شناختهشده حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، گفتند که این روزنامهنگاران بهجز مسئولیت حرفهای خود اقدامی نکرده و بهغیر از تلاش برای اطلاعرسانی و گسترش آگاهی گامی برنداشتهاند.
در این نامه تاکید شده است که بازداشت روزنامهنگاران حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات نتیجه «بیتدبیری آشکاری است که به سرخوردگی اجتماعی، تنگتر شدن دریچههای تنفس جامعه و در نهایت خشم عمومی» خواهد انجامید.
روزنامهنگاران و فعالان رسانهای علم و فناوری در نامه سرگشاده خود به سرکوب و کشتار مردم معترض نیز اعتراض کردند.
آنها نوشتند: «ما ضمن اظهار تاسف و نگرانی عمیق نسبتبه برخوردهای انجامشده و همدردی با تمامی آسیبدیدگان و خانواده افراد جانباخته، سکوت در شرایط کنونی را بیش از این جایز نمیدانیم و به مسئولان توصیه میکنیم که علاوهبر خویشتنداری در برابر مردم، زمینه آزادی هرچه سریعتر بازداشتشدگان، بهویژه فعالان فناوری و روزنامهنگاری و آزادسازی دسترسی مردم به جریان آزاد اطلاعات را فراهم کنند.»
از سوی دیگر «خانه آزادی» (Freedom House)، سازمان مردمنهادی که در زمینه پژوهش و پشتیبانی از دمکراسی، آزادیهای سیاسی و حقوق بشر فعالیت میکند، در گزارش سالانه خود از وضعیت آزادی اینترنت در سال ۲۰۲۲، تاکید کرد که آزادی اینترنت در ایران بهشدت محدود شده است و مقامهای حکومتی تلاش کردهاند تا اعتراضها را سرکوب کنند و با چندین مرحله قطع دسترسی کاربران ایرانی به اینترنت، از انتشار تصاویر و گزارشها درباره خشونت نیروهای حکومتی جلوگیری کنند.
در این گزارش، ایران درکنار چین و میانمار، ازجمله کشورهایی است که در جهان بیشترین محدودیتها را برای دسترسی شهروندان خود به اینترنت اعمال میکنند.
خانه آزادی در گزارش سالانه خود تاکید کرد که اکثر وبسایتهای بینالمللی و رسانههای اجتماعی به دستور مقامهای جمهوری اسلامی فیلتر شده است و دستگاه امنیتی در ایران با بازداشت و ارعاب منتقدان حکومت درصدد تشدید «خودسانسوری آنلاین» است.
مایکل آبراموویتز، رئيس خانه آزادی، گفت: «رژیمهای اقتدارگرا با ساخت دیوارهای دیجیتال، تبادل آزاد اطلاعات را مختل میکنند تا به سرکوب مخالفان و ترویج اطلاعات نادرست و خطرناک بپردازند و همچنین دسترسی خود به اطلاعات و دادههای شخصی شهروندان کشورشان را برای خود آسانتر کنند.»
این گزارش به «طرح صیانت» که با هدف تشدید محدودیت کاربران ایرانی در دسترسی به اینترنت ارائه شده و بخشهایی از آن به اجرا درآمده، نیز بهعنوان بخشی از همین اقدامات حکومتی اشاره کرده است.
خانه آزادی در گزارش سالانه آزادی اینترنت سال ۲۰۲۲، ایران را در زمینه دسترسی به اینترنت در ردیف کشورهای غیرآزاد قرار داده و تاکید کرده است که جمهوری اسلامی ایران، مانند چین، روسیه و میانمار، در شمار ۲۸ کشوری قرار دارد که دولتهایشان طی یک سال گذشته باز هم اینترنت را بیشازپیش محدود کردهاند.